Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2015

Η ποίηση στην αγκαλιά της μουσικής


Γράφει ο Γιώργος B. Μονεμβασίτης

«Εν αρχή ην ο λόγος», βεβαίως, επομένως ίσως θα έπρεπε η παρούσα ηχοβολή να ονομαστεί «Η μουσική στην αγκαλιά της ποίησης». Το θέμα της μελοποίησης του ποιητικού λόγου – γιατί περί αυτού πρόκειται – απασχολεί παλαιόθεν και επιμόνως όσους περί την μουσικήν – αλλά και περί την ποίησιν – τυρβάζουν. Το ζητούμενο είναι πάντοτε η αρμονική συνύπαρξη λόγου και μέλους. Το ζήτημα αυτό αποτελεί συχνά θέμα συζήτησης, αλλά και πυρήνα πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Έχουμε παρακολουθήσει αρκετές και από τις μεν και από τις δε. Και έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ουδείς καταλληλότερος να σχεδιάσει μια τέτοια εκδήλωση από την (και) ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου γνωρίζει καλά και την ποιητική του λόγου και τη μουσική ποιητική. Το έχει αποδείξει, άλλωστε, πολλές φορές, με κορύφωμα την επί δεκατρία χρόνια επιμέλεια – και το σχεδιασμό βεβαίως – των ετήσιων κύκλων σύζευξης λογοτεχνίας και μουσικής που συνδιοργάνωνε η αλήστου μνήμης Ορχήστρα των Χρωμάτων με το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη τις Δευτέρες του χειμώνα και της άνοιξης στον ιδιαίτερο χώρο του τελευταίου στην Πλάκα. Μαζί με την Ορχήστρα των Χρωμάτων χάθηκαν, δυστυχώς, και αυτές, από τη ζωή, όχι, όμως, από τη μνήμη.

Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, ίσχυσε, έστω και εν μέρει, το «Ο βασιλεύς απέθανεν, ζήτω ο βασιλεύς». Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου βρήκε καινούρια στέγη για να φιλοξενήσει τις πρωτότυπες, όσο και σαγηνευτικές ιδέες της. Και είναι αυτή το Ίδρυμα εικαστικών τεχνών και μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη. Οι ξεχωριστές εκδηλώσεις άρχισαν πέρσι και εντάσσονται σε μικρούς κύκλους με τη γενική ονομασία «Ποίηση και μουσική». Τρεις την προηγούμενη περίοδο, δύο στην τρέχουσα, ελπίζουμε σε περισσότερες στο μέλλον.
Και αν η ονομασία των κύκλων μοιάζει κοινότοπη, απόλυτα προσδιοριστική, ωστόσο, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο με την ιδιαίτερη ονομασία κάθε εκδήλωσης, η οποία είναι εξ ορισμού ποιητική και εύστοχα προσδιοριστική.
Η πρώτη εκδήλωση της φετινής περιόδου (6 Νοεμβρίου 2014), φερ’ ειπείν, είχε όνομα «Φύση χαμόγελ’ άστραψες...». Με άξονα την ποίηση του Διονυσίου Σολωμού και μουσικό όχημα μελοποιημένα από τον Γιώργο Κουρουπό ποιήματα, αποτέλεσε μια ευφάνταστη ξενάγηση στην πολύτροπη δυναμική της ελληνικής φύσης, όπως εμφανίζεται στο λόγο των ποιητών. Η ίδια η Ιουλίτα Ηλιοπούλου διάβασε-απήγγειλε, με το μοναδικό της τρόπο, επιλεγμένα σχετικά ποιήματα του Σολωμού κυρίως, όπως προαναφέρθηκε, αλλά και του Ελύτη, του Εμπειρίκου, του Κάλβου, του Άγρα και δικά της, ενώ εμβόλιμα η Άρτεμις Μπόγρη, ερμήνευσε τραγούδια του Γιώργου Κουρουπού σε ποίηση Σολωμού, Ελύτη, Εμπειρίκου, Λόρκα, Ηλιοπούλου και Αγγελάκη, συνοδευόμενη στο πιάνο από τον ίδιο το συνθέτη.

Γιώργος Κουρουπός, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Άρτεμις Μπόγρη
Εστιάζοντας στα τραγούδια διαπιστώσαμε για μιαν ακόμη φορά την ικανότητα του συνθέτη να ελίσσεται με την ίδια ευκινησία και ευκολία στα μονοπάτια τόσο της λόγιας, όσο και της λαϊκής μουσικής. Τραγούδια όπως τα «Έστησ΄ ο Έρωτας χορό», «Δε μ’ αγαπάς» και «Εις άρπαγα», σε ποίηση Σολωμού, «Ζωή» και «Τύχη», σε ποίηση Ελύτη, «Μπεμπελούνα σιωπηλή», σε ποίηση Ηλιοπούλου, και «Γαλάζια μάτια» και «Τραγούδι της Ελένης», σε ποίηση Ανδρέα Αγγελάκη, χτισμένα με ηχορυθμούς ελληνικούς επικοινωνούν άμεσα με τον ακροατή τους και του προκαλούν αυθόρμητη αισθητική συγκίνηση. Η Άρτεμις Μπόγρη ερμήνευσε τα τραγούδια με υποδειγματική προσαρμοστικότητα, ενώ η πιανιστική συνοδεία του συνθέτη αποτέλεσε ένα δημιουργικό στήριγμα. Είναι άξιος θαυμασμού ο Γιώργος Κουρουπός, που παρά τα όσα κάνει, συνεχίζει να είναι ένας άξιος ακομπανιατέρ.
Την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθεί στο Ίδρυμα Θεοχαράκη η δεύτερη εκδήλωση του φετινού κύκλου που έχει το ιδιαίτερο όνομα «Μνήμες από το παιδικό δωμάτιο». Ένα πρόγραμμα μουσικής και ποίησης με θέμα την παιδική ηλικία, τη μνήμη των παιδικών χρόνων, όπως αποτυπώνεται στη μουσική του Ρόμπερτ Σούμαν – κυρίως στις Παιδικές Σκηνές – του Σεργκέι Προκόφιεφ και του Χοακίν Τουρίνα, σε τραγούδια του Φραντς Σούμπερτ, του Ρόμπερτ Σούμαν, του Μόδεστου Μουσσόργκσκι και του Γιώργου Κουρουπού, καθώς και στην ποίηση του Σαρλ Μπωντλέρ, του Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, του Χουάν Κάρλος Μέστρε, του Νικάνορ Πάρρα, του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, του Οδυσσέα Ελύτη, του Γιάννη Ρίτσου, του Γιώργου Σαραντάρη.

Δάφνη Πανουργιά, Ντιάνα Βρανούση
Τα ποιήματα θα απαγγείλει η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, βεβαίως, θα τραγουδήσει τα τραγούδια η Δάφνη Πανουργιά, ενώ θα τη συνοδεύσει στο πιάνο, αλλά και θα ερμηνεύσει το έργα για σόλο πιάνο, η Ντιάνα Βρανούση. Όσοι αποζητάτε μια διαφορετική μουσικοποιητική εμπειρία μην το αγνοήσετε. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails